تزریق واکسن سگ، یکی از اولین اقداماتی است که پس از به سرپرستی گرفتن این حیوان، باید انجام دهید. درواقع واکسیناسیون یکی از مهم ترین اقدامات برای حفظ سلامت سگ ها و جلوگیری از بروز بیماری های خطرناک است. با توجه به حساسیت بالای بدن سگ ها نسبت به ویروس ها و باکتری ها، تزریق واکسن در زمان مناسب، نقش کلیدی در طول عمر و کیفیت زندگی آنها دارد. از طرفی واکسیناسیون سگ ها فقط به معنای مراقبت از سلامت خود حیوان نیست، بلکه نقشی اساسی در حفظ سلامت انسان ها نیز دارد.
برخی از بیماری های ویروسی یا باکتریایی سگ، جزو بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و یا زئونوز هستند که امکان انتقال آنها به انسان وجود دارد. بنابراین انجام به موقع و اصولی واکسیناسیون برای نژادهای مختلف سگ، نوعی مسئولیت اجتماعی هم به شمار می رود. اما نکته مهم این است که واکسیناسیون، اصول و مراحلی دارد که باید به درستی رعایت شوند.
صاحبان سگ ها باید بدانند که تزریق واکسن از چه سنی شروع می شود، چه واکسن‌هایی ضروری هستند، برنامه زمانی واکسیناسیون به چه صورت است و پیش از تزریق واکسن، باید چه نکاتی را مدنظر داشته باشند. در این مقاله به طور جامع به اهمیت واکسن سگ، نحوه تزریق، زمان بندی و مراحل پیش از واکسیناسیون می پردازیم؛ همراه ما باشید.
واکسن سگ برای چیست؟
پیش از هر چیز بهتر است دقیقا بدانید که واکسن سگ برای چیست و چرا اهمیت دارد. واکسیناسیون سگ ها به منظور تحریک سیستم ایمنی بدن آنها در برابر عوامل بیماری زا انجام می شود. در واقع واکسن حیوانات، درست مثل واکسنی که برای انسان ها تولید و تزریق می شود، حاوی بخش هایی از ویروس یا باکتری های ضعیف شده یا غیرفعال است که بدون ایجاد بیماری، بدن را به تولید آنتی بادی وادار می کند.
اگر در آینده سگ با هریک از این بیماری ها مواجه شود، بدنش دارای آنتی بوده و عملا مانع از شدت گرفتن بیماری یا ابتلای کامل حیوان می‌شود. بخشی از مهم ترین بیماری هایی که با واکسیناسیون به موقع سگ می توان از شیوع آنها جلوگیری کرد، عبارتند از:
دیستمپر (Distemper)
پارووویروس (Parvovirus)
هپاتیت ویروسی سگ ها
بیماری هاری (Rabies)
بیماری لپتوسپیروز (Leptospirosis)
بیماری پارا آنفلوآنزا
واکسن سگ ها از چه سنی شروع می شود؟
یکی از نکات بسیار مهم در واکسیناسیون سگ ها که تاثیرگذاری آن را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، مربوط به سن شروع این کار است. به عبارت دقیق تر، تزریق واکسن سگ باید در سن مناسب انجام شود؛ در غیر این صورت تاثیر کافی نداشته و گاها حتی کاملا بی اثر خواهد بود. بنابراین سن شروع واکسیناسیون سگ بسیار مهم است و باید توجه ویژه به آن داشته باشید.
معمولا اولین دوز واکسن بین ۶ تا ۸ هفتگی سگ تزریق می شود و این مسئله در اغلب نژادهای سگ، تقریبا یکسان است. در این زمان، سطح ایمنی دریافتی از شیر مادر کاهش پیدا می کند و سگ ها به شدت در معرض ابتلا به بیماری های عفونی قرار می گیرند. پس از تزریق واکسن اولیه، برنامه واکسیناسیون باید در چند مرحله و طی برنامه ای مشخص تکمیل شود تا سیستم ایمنی سگ تقویت شده و با بیماری مقابله کند.
چه مراحلی قبل از واکسیناسیون باید انجام شود؟
اگر می خواهید تزریق واکسن سگ شما بهترین نتیجه را داشته باشد، بهتر است پیش از انجام دادن این کار، اقدامات خاصی را انجام دهید. درواقع باید قبل از واکسیناسیون سگ ها به چند نکته مهم و حیاتی توجه کنید که مهم ترین آنها عبارتند از:
معاینه کامل
دامپزشک باید سگ را معاینه کرده و مطمئن شود که حیوان سالم است. سگ های بیمار یا دچار تب، به هیچ عنوان نباید واکسینه شوند.
بررسی سابقه پزشکی
اگر سگ از قبل بیماری خاصی داشته یا داروی خاصی مصرف می کند، باید دامپزشک را مطلع کنید. توجه کنید که این مسئله بسیار مهم است و در مواردی، ممکن است سلامت و یا حتی جان پت شما را به خطر بیندازد.
بررسی سن سگ
پیش از تزریق واکس سگ، باید سن دقیق حیوان مشخص شود. سن دقیق سگ تعیین می کند که کدام واکسن ها و در چه زمانی تزریق شود.
آزمایش انگل
در برخی موارد، تست وجود انگل های داخلی قبل از واکسیناسیون توصیه می شود. گاهی ممکن است وجود انگل، تداخلاتی را ایجاد کرده و از این طریق، واکسیناسیون سگ ها موجب ایجاد خطرات جدی برای این حیوان شود.
آماده سازی محیطی
به یاد داشته باشید که ممکن است بعد از تزریق واکسن سگ، حیوان کمی بی حال شود؛ در چنین شرایطی باید محیطی آرام و ایمن برای او آماده کرده و به این ترتیب، روزهای پس از واکسیناسیون را برای خود و سگتان راحت‌تر کنید.
نحوه تزریق واکسن سگ
نکته بسیار مهم دیگر در مورد واکسیناسیون سگ ها، تزریق درست آن است. بروز هرگونه خطا و اشتباه در روند تزریق واکسن سگ، ممکن است خطراتی را برای سلامتی حیوان ایجاد کند. به همین دلیل، تزریق واکسن سگ باید توسط دامپزشک و در کلینیک یا بیمارستان های دامپزشکی انجام شود. در حالت کلیريال مراحل اصلی تزریق واکسن سگ عبارتند از:
آماده سازی واکسن: واکسن باید در دمای مناسب نگهداری شده باشد و قبل از تزریق آماده گردد.
انتخاب محل تزریق: بیشتر واکسن ها به صورت زیر جلدی (زیر پوست) تزریق می شوند. نقاط رایج، شامل ناحیه پشت گردن یا بین کتف های این حیوان می شوند.
ضد عفونی محل تزریق: قبل از تزریق واکسن سگ، باید حتما ناحیه پوست با الکل یا ضدعفونی کننده، به خوبی تمیز شود.
تزریق واکسن: مرحله تزریق واکسن به این ترتیب است که سوزن به آرامی وارد پوست شده و مواد آن هم به آرامی وارد بدن حیوان می شود. بهتر است در این مرحله، سگ را نگه دارید تا از تکان خوردن آن در حین تزریق، جلوگیری شود.
استراحت پس از تزریق: بعد از پایان مراحل واکسیناسیون سگ ها، بهتر است حیوان تا چند دقیقه تحت نظر باشد؛ به این ترتیب، در صورت بروز واکنش آلرژیک، می توان هرچه زودتر اقدامات مورد نیاز را انجام داده و از بروز خطر جلوگیری کرد.
جدول واکسیناسیون سگ
تزریق واکسن سگ، دارای برنامه خاصی است که باید بر همین اساس انجام شود. در جدول زیر برنامه کلی واکسیناسیون سگ ها را به صورت خلاصه ارائه داده ایم تا اطلاعات دقیق و قابل دسترسی در این زمینه داشته باشید. البته ممکن است دامپزشک بر اساس شرایط خاص سگ شما تغییراتی را در این برنامه ایجاد کند:
سن سگ | نوع واکسن | توضیحات |
بین 6 تا 8 هفتگی | دیستمپر، پاروو ویروس | واکسن اولیه |
بین 10 تا 12 هفتگی | دیستمپر، پاروو ویروس، پارا آنفولانزا، هپاتیت | نوبت دوم واکسن های ترکیبی |
بین 14 تا 16 هفتگی | دیستمپر، پاروو ویروس، پارا آنفولانزا، هپاتیت، هاری | نوبت سوم واکسن ها و اولین واکسن هاری |
سال اول | دیستمپر، پاروو ویروس، پارا آنفولانزا، هپاتیت، لپتوسپیروز، هاری | یادآوری سالانه |
هر سال | هاری، واکسن های توصیه شده | بسته به محیط زندگی و سبک زندگی سگ |
در نهایت به این نکته هم توجه کنید که برنامه واکسیناسیون سگ ها ممکن است با توجه به منطقه یا کشور محل زندگی، متغیر باشد.
واکسن‌های مورد نیاز سگ ها چیست؟
آیا می دانید که مهم ترین واکسن سگ کدام است؟ یا اینکه کدام یک از واکسن های این حیوان، واقعا مورد نیاز این حیوان هستند؟ به طور کلی، واکسن های مورد نیاز به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
گروه اول؛ واکسن های ضروری (Core Vaccines)
این واکسن ها برای تمام سگ ها، صرف نظر از سبک زندگی یا محیط زندگی ضروری بوده و شامل موارد زیر می شوند:
واکسیناسیون دیستمپر (CDV)
واکسیناسیون پارووویروس (CPV-2)
واکسیناسیون هپاتیت ویروسی سگ ها (CAV-2)
واکسیناسیون هاری
گروه دوم؛ واکسن های غیر ضروری (Non-Core Vaccines)
این گروه از واکسن سگ، بر اساس خطرات محیطی و سبک زندگی سگ تزریق شده و عبارتند از:
لپتوسپیروز
بورِدِتِلا (Bordetella) یا عامل بیماری سرفه کنل
بیماری لایم (Lyme disease)
بیماری قارچی (Fungal infections)
عوارض احتمالی بعد از واکسیناسیون سگ
تا اینجا در مورد واکسیناسیون سگ ها و اهمیت بالای این کار صحبت کردیم. اما باید بدانید که تزریق واکسن سگ، عوارضی هم دارد که باید آنها را مدنظر داشته باشید. البته این عوارض به ندرت اتفاق می افتند و معمولا جای نگرانی ندارند؛ با این حال بهتر است از آنها اطلاع داشته باشید تا در صورت بروز، غافلگیر نشوید:
بی حالی موقت
تب خفیف
تورم محل تزریق
کاهش اشتها
عطسه یا سرفه خفیف
در صورت مواجهه با هریک از این علائم، اصلا نگران نشوید و خونسردی خود را حفظ کنید. اگر علائم بیشتر از ۲۴ ساعت طول کشیده و یا شدت پیدا کردند، فورا با دامپزشک تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کند.
چرا واکسیناسیون سالانه سگ ها مهم است؟
بسیاری از بیماری های سگ ها در صورت ادامه واکسیناسیون منظم، کنترل و پیشگیری می شوند. بعضی از انواع واکسن سگ، نیاز به یادآوری سالانه یا سه ساله دارند. کوتاهی در این امر می تواند سلامت سگ را به خطر بیندازد. به همین دلیل دامپزشکان توصیه می کنند که برنامه واکسیناسیون سگ ها به طور منظم بررسی و تمدید شود. این نکته را به یاد داشته باشید که گاهی می توان با رعایت دقیق و درست برنامه سالیانه واکسیناسیون، سگ ها و حتی انسان ها را از بیماری های جدی و حتی گاهی خطر مرگ، نجات داد.
نکات مهم واکسیناسیون سگ های بالغ و نجات یافته
اگر سگ شما از یک پناهگاه یا خیابان نجات پیدا کرده و شما او را به سرپرستی گرفته اید، باید در اسرع وقت و به عنوان اولین اقدام، او را واکسینه کنید. در صورت عدم وجود اطلاعات معتبر راجع به تعداد و برنامه تزریق واکسن سگ، دامپزشک معمولا برنامه واکسیناسیون پایه را برایش شروع می کند. همچنین سگ های بالغی که به دلایل مختلف واکسن نزده اند، هنوز هم می توانند واکسینه شوند؛ البته باید تحت نظر دامپزشک برنامه مناسب دریافت کنند.
غذای سگ
تشویقی سگ
غذای درمانی سگ